Kubiekeruimteactiviteit | Het “typische” landschap van de Voerstreek behouden en herstellen. Een benadering vanuit het veld

Foto: Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren

Het “typisch” Voerense landschap is een glooiend landschap, met uitgestrekte weilanden omgeven door hagen afgewisseld met akkers en vrij grote aaneengesloten (helling)bossen.
Ga samen met Kubiekeruimte op woensdag 24 april 2019 per bus en te voet, onder begeleiding van deskundige gidsen, op zoek naar de diverse natuur- en erfgoedwaarden van dit unieke landschap.

De natuurrijkdom wordt weerspiegeld in het feit dat ca. 40 % van het Voerens grondgebied aangeduid is als Natura 2000-gebied. De streek heeft nog relatief veel kleine landschapselementen zoals bronnen, holle wegen, houtkanten en graften, knotboomrijen en meidoornhagen. De kleinschalige grondgebonden landbouw wist eeuwenlang met dit landschap om te gaan en hield het in stand, met respect voor de natuur. Voor toerisme is het de belangrijkste troef.

Helaas verandert dit landschap de laatste decennia gestaag: kleine landschapselementen, hoogstamboomgaarden en historisch permanente graslanden verdwijnen o.a. door intensivering van de landbouw en door een gebrek aan bedrijfsopvolging.

Per bus en te voet gaan we, onder begeleiding van deskundige gidsen, op zoek naar de diverse natuur- en erfgoedwaarden van dit unieke landschap. De lente is het uitgelezen moment om deze mooie streek met zijn typische flora en fauna te verkennen.
We horen en zien hoe er in dit gebied wordt samengewerkt en welke maatregelen gepland zijn en genomen kunnen worden om de ecosysteemdiensten, die het unieke landschap hier levert, te kunnen verzekeren.

Een roadtrip door de Voer- en Gulpvallei afgewisseld met korte wandelingen laat ons van nabij kennismaken met de grote biodiversiteit in het gebied en legt de pijnpunten bloot.
We bezoeken enkele lokale landbouwers die begaan zijn met de streek en die actief meehelpen om het “typische” landschap te behouden en te versterken.
We kijken ook even over de grens hoe onze noorderburen de problematiek gebiedsgericht en geïntegreerd aanpakken en welke middelen zij inzetten tot het bewaren, beheren en versterken van dit gevarieerde landschap enerzijds en het verhogen van het waterbergend vermogen van het Gulpdal anderzijds.

PROGRAMMA (onder voorbehoud van eventuele lichte wijzigingen):

10u00 – ontvangst in gemeentehuis ’s Gravenvoeren (Raadzaal)

10u15 – korte toelichting door Christel Cornelissen (projectcoördinator Voerstreek, Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren) en Roland Vanmuysen (architect-stedenbouwkundige gemeente Voeren)

10u45 – vertrek wandeling 1 (2,5 km); holle weg, uitzonderlijke natuurwaarden in de Voerstreek, biodiversiteit, historisch permanente graslanden, beschermd landschap Voervallei, landschap en kasteel Altembrouck met Engels landschapspark met uitleg onderweg; gidsen : Eddy Dupae (bioloog bij de Vlaamse Landmaatschappij) en Gabriel Erens (Natuurpunt)

12u00 – soep met pasteitje in kasteel Altembrouck

13u00 – vertrek bus; toelichting graftenlandschap; samenwerking landbouw/natuur in Voeren

13u30 – aankomst landbouwbedrijf Jean Geelen, Rullen 4, Sint-Pieters-Voeren (veeteler) Behoud kleinschalig landschap met KLE vs. leefbare landbouw. Hoe heeft deze landbouwer dit aangepakt? Tegen welke problematieken loopt de Voerense landbouwer aan? Wat zijn de vraagstukken voor de toekomst? Grensproblematiek bijv. mestafzet)

14u15 – vertrek bus

14u 45 – aankomst bedrijf Luc Hollands (bioboer Green Valley), Varnstraat 13, Teuven

15u30 – vertrek bus

15u45 – vertrek wandeling 2 (1,5 km); Nurop, via het Wad door de vallei van de Gulp, beschermd landschap Gulpvallei, bijzondere natuurwaarden, bosreservaat Teuvenderberg (domeinbos ANB) (gids : Etienne Collet, boswachter)

16u45 – aankomst hoeve Gieveld bij biolandbouwer Mark Roex

17u15 – vertrek naar Klingendal (NL); toelichting over het Gulpdalproject: verhogen waterbergend vermogen Gulpdal, erosieproblematiek, gebiedsgericht project, win-win landbouw-natuur

17u45 – Klingendal : eerste uitvoeringen Gulpdalproject; gids : Hettie Meertens,
(projectleider Gulpdalproject, stichting ARK – project ‘Grenzenloos Gulpdal’)

18u15 – vertrek bus naar Leuven via s’-Gravenvoeren of afsluitend drankje (niet inbegrepen) in Hotel/Restaurant/Brasserie Blanckthys

Praktisch:
Datum : woensdag 24 april 2019 van 10u00 tot ca. 18u00
Plaats van samenkomst – 10u00 : Raadzaal gemeentehuis ’s-Gravenvoeren, 1 septemberstraat

Bus vanaf Leuven :
8u00: Leuven – verzamelen aan achterzijde station, Martelarenlaan (vertrek bus om 8u10)
8u40: Aarschot – verzamelen aan voorzijde station, Stationsplein (vertrek bus om 8u50)
10u00 : ’s-Gravenvoeren – aankomst

Parking : Boomstraat, ’s-Gravenvoeren (Opgelet : diegenen die eventueel rechtstreeks met de wagen komen, gelieve ook hier te parkeren o.w.v. rioleringswerken in het centrum – verder te voet naar het gemeentehuis +/- 10 min. via straatje Tienhof)

Kostprijs:
leden 20 EUR p.p., niet-leden: 29 EUR p.p. – busvervoer, drank bij aankomst, soep en eenvoudig hapje ’s middags zijn inbegrepen (drank niet inbegrepen)

Betalingsvoorwaarden : schrijf het bedrag van 20,00 of 29,00 Euro over rekening BE88 0015 8287 9241 (BIC: GEBABEBB) van Kubiekeruimte vzw met de vermelding ‘uitstap VOEREN’ + naam deelnemer(s). Na ontvangst hiervan is je inschrijving definitief.

SCHRIJF JE IN MET DIT FORMULIER

Max. 35 deelnemers

Organisatie: Kubiekeruimte vzw
Christel Cornelissen, GSM 0472 78 46 00 i.s.m.
Wim Collet, GSM 0474 97 93 96
Marie-Christine Baptist, GSM 0497 44 70 02

Tips:
* wandelschoenen zijn aanbevolen
* eigen picknick meenemen!
* evt. overnachting mogelijk – suggestie: Hostel De Veurs, Komberg 40, 3790 Sint-Martens-Voeren, 04/381 11 10, ca. 30 EUR p.p.p.n.

Documentatie :
* Charter Voerstreek : Naar aanleiding van een onderzoeksrapport van de VLM uitgevoerd door INBO, ILVO en VITO en onder impuls van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren werd er op 19 december 20117 een charter ondertekend tussen verschillende departementen van de Vlaamse overheid, de provincie Limburg, de gemeente Voeren en middenveldorganisaties met als doel het typische landschap te behouden en te versterken.
* Bescherming cultuurhistorische landschappen : Voervallei en Gulpvallei Voeren.
* Drielandenpark Geuldal Gulpdal
* Info Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren: graslandbeheer, collectief hooilandbeheer, fruitbomenbeheer, klein historisch erfgoed, Kortweg Natuur, hagenbeheer, zaaimengsels, beheersovereenkomsten, bedrijfsplanner, subsidiemogelijkheden
* Geologische fietsroute Voerstreek-Mergelland, uitgave LIKONA (2013) – PNC Bokrijk